چیلر دستگاهی است که بر اساس سیکل تبرید تراکم جذبی یا بخار، حرارت را از مایعی که معمولا آب می باشد، می زداید. از این مایع می توان به عنوان خنک کنندگی هوا و همچنین دستگاه ها استفاده کرد و معمولا به صورت سیکل و در درون یک مبدل حرارتی جریان پیدا می کند. چیلر ها در ساختمان های بزرگ از جمله تجهیزات تولید سرما محسوب می شوند که با شناخت صحیح از این وسایل سرمایشی، می توان در میزان مصرف انرژی صرفه جویی داشت.
چیلر ها به دو دسته چیلر تراکمی و چیلر جذبی تقسیم می شوند. البته بعضی چیلر ها بر مبنای خنک کردن ماده مبرد است که به سه دسته هوا خنک و تبخیری و آب خنک تقسیم بندی می شوند. چیلر های تراکمی توسط انرژی الکتریکی و چیلر های جذبی توسط انرژی حرارتی سبب ایجاد سرما و برودت می شوند. در چیلر های تراکمی عمل تراکم گاز ابتدا در کمپرسور انجام می شود.
چیلر های تراکمی از چهار قسمت تشکیل شده است که شامل کندانسور و اواپراتور و شیر انبساط و کمپرسور می باشد. در اواپراتور مبرد به صورت مایع اشباع یا نزدیک به مایع اشباع در دمای پایین و فشار پایین وارد می شود و با عمل گرفتن گرما از هوا یا آب (سیال ناقل) در همان فشار پایین به بخار تبدیل می شود. این گرما باید از مبرد جدا شود. اساس کار سیستم های تراکمی یا ضربه ای و همچنین جذبی ایجاد شرایطی می باشد که در آن امکان انتقال حرارت به محیط های اطراف ایجاد گردد.
مبنای کار چیلر جذبی و تراکمی یکسان می‌باشد با این تفاوت که از روش دیگری برای افزایش فشار گاز خروجی از اواپراتور با هدف انتقال به کندانسور استفاده می‌شود. بخار آب پس از اواپراتور، توسط مایعی مانند لیتیوم بروماید جذب می‌شود. محلول مایع جذب کننده و آب به وسیله پمپ به مولد حرارتی انتقال می‌یابد. سپس این محلول گرم می‌شود و در نتیجه، آب محلول، بخار شده و وارد کندانسور می‌شود. بقیه سیکل همانند سیکل تراکمی انجام می‌گیرد.
این نوع از سیستم های چیلر معمولا در بناهای کوچک استفاده می شوند. این نوع سیستم نسبت به سیستم آب خنک نیاز به داکت کشی بیشتری دارد. در سیستم های هوا خنک تمام پکیج سیستم در یک کابین سرهم می شود و فضای کمتری اشغال می کند. در چیلرهای هواخنک، از درون کابین چیلر به سمت یونیت های داخل ساختمان داکت کشی می شود. مهمترین ایراد این سیستم، پایین بودن راندمان انرژی است. این ایراد با میزان فاصله مقصد داکت ها و کابین اصلی سیستم رابطه مستقیم دارد. اگر یک سیستم چیلر هوا خنک برای چند ساختمان استفاده شود، راندمان انرژی به شدت کاهش پیدا می کند.
همانطور که گفته شد، چیلرهای هوا خنک برای ساختمان های کوچک مناسب هستند و برای ساختمان های بزرگ و با مصرف بالا، سیستم های آب خنک استفاده می شوند. در این سیستم آب بعد از خنک شدن در سیستم چیلر، به بخش های مختلف ساختمان ارسال می شود. هوای مجاور آب جاری در سیستم، در اثر تردد آب، خنک می شود و ماندگاری دمای مناسب در محیط را افزایش می دهد. این نوع از چیلرها راندمان به مراتب بالاتری نسبت به سیستم های هواخنک دارند اما برای ارسال آب به بخش های مختلف ساختمان، نیاز به انرژی بیشتر دارند.
مهمترین حسن استفاده از سیستم چیلر، صرفه جویی قابل توجه در مصرف برق است. چیلرهای جذبی از گاز طبیعی، گازوئیل یا گرمای تلف شده به عنوان منبع اصلی انرژی استفاده می کنند و مصرف برق آن ها بسیار ناچیز است. در سیستم های چیلر، به نسبت صرفه جویی در مصرف برق، هزینه خدمات و نگه داری هم کاهش پیدا کرده است. نکته جالب اینجاست که می توان از توان الکتریکی آزاد شد از چیلر، برای مصرف دیگر مثل روشنایی مشاعات استفاده کرد. از مزیت های دیگر استفاده از چیلر، امکان به کارگیری این سیستم در زمستان است. برخی از چیلرهای جذبی را می توان در زمستان ها به عنوان هیتر استفاده کرد و آب گرم لازم برای سیستم های گرمایشی را با دماهای تا حد ۲۰۳ تامین کرد. مهمترین مزیت استفاده از چیلر اما احتمالا کاهش سر و صدای سیستم های سرمایشی باشد. در اکثر ساختمان های مسکونی بعد از گذشت چند سال سیستم های سرمایشی به سروصدا می افتند و معمولا به جز تعویض، راه حل نهایی برای رفع این مشکل وجود ندارد.
